Fizik tedavi nedir? Tedavi sırasında nasıl bir süreç izlenir?
Fizik Tedavinin amacı hareket sistemindeki hastalıklarının rehabilitasyonu ve fonksiyon eksikliği ve bozukluklarını normal haline döndürmektir. Yani çocuğun normal hareketi algılamasını sağlamak, gövdesini hissetmesini öğretmek, hareketliliğini sağlamasına ve çevreyi öğrenmesine yardım hareket gelişiminin olabilmesi için gerekli uyarı elde edilmiş olur.
PROGRAMDAN KİMLER YARARLANABİLİR
Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle, kaba ve/veya ince motor gelişim becerileri ve günlük yaşam aktiviteleri olumsuz etkilenmiş, bu nedenle fonksiyonel hareket yeteneği ve aktiviteleri kısıtlanmış her yaştaki BEDENSEL ENGELLİ bireyler yararlanabilir.
BEDENSEL ENGELLİLİĞE NEDEN OLAN HASTALIKLAR
1.Serebral Palsi (Cerebral Palsy / CP / SP)
- Merkezi Sinir Sistemini Etkileyen Dejeneratif, Metabolik ve Genetik Kökenli Hastalıklar
- Mental Motor Retardasyon (MMR)
(Mental Motor Gerilik)
- Doğuştan Kol Felci
(Brakial Pleksus Yaralanması)
- Omurilik Kapanma Defektleri
(Spina Bifida-Meningomyelosel)
- Doğuştan Kas Hastalıkları
- Travmatik Nedenli Merkezi Sinir Sistemi Yaralanmaları
- Süreğen Hastalıklardan Kaynaklanan Motor Gelişim Gerilikleri
BEDENSEL ENGELLİ BİREYLER DESTEK EĞİTİM PROGRAMI KİMLERE VERİLİR?
Sağlık Kurulu Raporunda bahsedilen tanı Bedensel Engelli Bireyler Destek Eğitim Programının içinde belirtiliyorsa ayrıca bir görüş istemeye gerek yoktur
PROGRAM İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR
1 ) Bedensel engelli bireylerin tanılanmış bedensel yetersizliğine ek olarak başka bir yetersizliğinin olması halinde, (zihinsel, görme, işitme vb.) sahip olduğu ek yetersizlik alanındaki programlara ait modüllerden birey için uygun kazanımlar belirlenerek bireysel ve/veya grup eğitim programına dâhil edilir.
2 ) Modüller arasında gelişimsel basamaklara göre bir sıralama söz konusu olmasına rağmen modüller her zaman birbirinin ön koşulu değildir. Örneğin, “Emekleme ve Dizüstü” modülünü başaramayan bireyin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları göz göz önünde bulundurulduğunda, daha sonraki “Ayakta Durma” modülüne geçmesi söz konusu olabilir. Yine bireyin ihtiyaçlarına göre aynı anda birden fazla modül programa dâhil edilebilir.
3 ) Kazanımlardan ölçüt toplamının %50’sini gerçekleştirilebilen birey bir sonraki modüle geçebilir.
Ancak bireyin alt modülde başaramadığı kazanımların; almakta olduğu yeni modül ile birlikte sürdürülmesi gerekir.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Kaba Değerlendirme Formu
RAM tarafından önerilen Modüllere ait “Kaba Değerlendirme Formu” fizyoterapistler tarafından doldurulacak ve bireyin gelişim dosyasında saklanacaktır.
- Kaba değerlendirme,
- Öğretim öncesi değerlendirme,
- Öğretim sürecini (ders saati/aylık) değerlendirme,
- Öğretim sonrası (dönem sonu) değerlendirme
Dönem Sonu Bireysel Performans Değerlendirme Formu
Kurum fizyoterapisti bu formun sonunda geçilecek yeni modül konusunda RAM’a tavsiyede bulunacak. Gerçekleşmeyen kazanımlar için açıklama yazacak.
Psikomotor Gelişim (büyük ve küçük kas gelişimi):
Büyük Kas Gelişimi ( Kaba Motor Gelişim Alanı) :
Bireyin sahip olduğu büyük kas gruplarının hareketlerini ve bunun ötesinde birkaç kas grubunun belli bir organizasyon içerisinde uyumlu bir şekilde çalışmasını sağlayan becerilerin tümüdür.
Çocukta kas gelişimi de belli bir sırayı takip etmektedir. Bu doğrultuda ilk önce baş sonra sırasıyla omuzların ve nihayetinde kalçaların kontrol etme yetisi gelişir. Kaba motor gelişim bir takım beceriler için kendi başına önem taşımakla birlikte, eş zamanlı olarak İnce motor becerilerinin gelişmesine de belli bir alt yapı sağlar.
Dolaylı yoldan diğer alanların da gelişmesine katkıda bulunur. Örneğin mobilizasyonu kısmen dahi olan bir çocuğun, öğrenme yaşantısına ve buna bağlı olarak ta daha çok deneme yanılmaya maruz kalması, onun toplumsal, bilişsel ve dil gelişimini de dolaylı yoldan desteklemektedir. Dönme, emekleme, oturma, destekle ayakta durma, kısa süreli ayakta durabilme, eğilip doğrulma, yürüme, koşma, karalama yapma gibi becerileri gelişim ilkelerine uygun olarak gerçekleştirir.
Küçük Kas Gelişimi ( İnce Motor Gelişim Alanı):
Büyük kas gruplarının gelişimi ile daha küçük kas grupları da kendi gelişim sürecine başlarlar. İnce motor becerileri kapsayan kas grupları özellikle istemli göz hareketlerini sağlayan bunun yanı sıra ellerin istemli ve koordineli bir biçimde çalışmasını sağlayan kas gruplarını kapsamaktadır. El-göz koordinasyonu olarak tanımlanan, ellerin ve gözlerin istemli bir hareket doğrultusunda belli bir eşgüdüm içerisinde çalışmasını sağlayan beceriler bu gelişim alanın çok önemli bir yapı taşını oluşturmaktadır.
Özellikle küçük yaştaki çocuklarda gelişim alanlarının kapsadığı becerileri tamamen izole olarak görmek yanıltıcıdır. Zira bu alanlar zaman zaman binişik bir yapı gösterirler.
Her ne kadar küçük kas gruplarını kapsayan ince motor gelişim alanı bir hareket ya da fiziksel bir beceri alanı olarak görünse de gerçekte bu alan bilişsel gelişim ile çok ilintilidir. Bu alanda yer alan çizim becerileri el –göz koordinasyonunu gerektirirken aynı zamanda çocuğun çizdiği figürü yapmak için dikkatini, belleğini ve planlama yetisini kullanmayı gerektiren bilişsel aktivitelerde yer almaktadır.
Okul döneminde kalem tutma, makasla kompozisyon ifade eden şekil kesme, iki tekerlekli bisiklet sürme, fermuar çekme, bağcık bağlama gibi birçok beceriyi yapabilir düzeye ulaşırlar.